PO Management

Deel 1: Zonder lesdoelen geen houvast

Opbrengstgericht werken door scherpe lesdoelen te stellen. De les van juf Yvonne is begonnen. Een rekenles ditmaal, over digitale tijden. De leerlingen van groep 6 hebben hun wisbordje voor zich en hun werkschrift ligt dicht op tafel. Ze concentreren zich op de ‘startopdracht’ die Yvonne voor de leerlingen op het digibord heeft klaargezet. ‘Hoelang duurt de reis van Weert naar Utrecht Centraal?’ Bij de opgave staat een afbeelding van een dienstregeling van de trein naar Tilburg Universiteit en de Intercity naar Schiphol. Succes! De leerlingen weten wat van hen wordt verwacht. De opgave uitrekenen en het antwoord noteren op het wisbordje, in tweetallen. Zo starten bijna alle lessen.

Strategieën voor beter leren en onthouden

Juf Sanne heeft de leerlingen van groep 7 in de afgelopen weken geleerd hoe ze het lijdend voorwerp en het meewerkend voorwerp in een zin kunnen vinden. Hoewel de lesstof niet erg ingewikkeld is, weet zij dat sommige kinderen het moeilijk vinden. Dat is dan ook de reden waarom zij de lesstof regelmatig herhaalt.

Wat juf Sanne doet, is bijzonder effectief. Met deze korte herhalingsoefeningen draagt ze bij aan een beter begrip van de lesstof en zorgt ze ervoor dat de leerlingen de lesstof beter gaan onthouden. Wanneer leerkrachten in hun lessen strategieën toepassen voor beter leren én beter onthouden, dan dragen zij direct bij aan hogere leeropbrengsten. In dit artikel zetten we de belangrijkste strategieën op een rij.

Werken deze strategieën voor betere leren en onthouden altijd? Theo Wildeboer geeft in dit artikel het antwoord.

Creatief tijd creëren

Hoe maken we tijd om cognitieve, sociale en executieve leerachterstanden weg te werken?

Na wekenlang digitaal thuisonderwijs, in een virtuele klas, met een virtuele leerkracht, zijn de scholen dit voorjaar gelukkig weer open! Scholen staan nu voor de grote opgave om alle leerachterstanden zo snel mogelijk weg te werken. Daarvoor is extra tijd en extra geld nodig. Maar ook creatieve ideeën om dit op een efficiënte en effectieve manier te realiseren. Talentenmiddagen bieden scholen mogelijk een direct inzetbare oplossing.

Voorkennis bevordert beter leren

'De meest invloedrijke factor voor leren is dat wat de lerende al weet. (Ausubel, 1968)’

Manuel (11 jaar) bezoekt in de zomervakantie met zijn vader, moeder en zusje Amsterdam. Geweldig is het. Ze gaan met de trein vanuit Assen en stappen uit op het Centraal Station. Wat zijn daar veel mensen! Ze maken een rondvaart door de grachten en bezoeken ook het Rembrandthuis. Manuel heeft zich er al dagen op verheugd.

Halverwege het schooljaar krijgen de leerlingen uit groep 7 een tekst te lezen over beroemde schilders. Wanneer Manuel de tekst onder ogen krijgt, denkt hij direct weer aan die fantastische dag in Amsterdam. Zou de tekst ook over Rembrandt gaan? En zijn verf? En hoe hij met licht en donker werkte? Manuel begint met lezen. Veel andere leerlingen uit zijn groep zijn direct begonnen met het lezen van de tekst en hebben niet zoals hij en een paar anderen nagedacht over schilders.

Na afloop blijkt dat Manuel en een paar andere leerlingen die al wat wisten over schilders de vragen bij de tekst veel beter beantwoord hebben. Ook merkt de leerkracht dat Manuel bij het navertellen van de tekst een gedetailleerdere beschrijving kan geven van enkele beroemde schilderijen. Al met al heeft Manuel de tekst effectiever verwerkt, omdat hij over voorkennis beschikte en deze voorkennis ook bewust activeerde.

In dit artikel vertelt Theo Wildeboer over het activeren van voorkennis en hoe leerkrachten dit kunnen inzetten in de les.

Onderzoekend en ontwerpend leren in doe-lab

Wetenschap en techniek moeten een prominentere rol krijgen in het basisonderwijs. Daaraan werkt een aantal Noord-Nederlandse scholen samen binnen het initiatief STEAMpoint. Coördinatoren Tijn van Esch en Wiepie van Dijk vertellen over het concept en geven tips ter inspiratie voor andere teams.

Inclusief onderwijs, de stip aan de horizon

Het onderwijs kan en moet inclusiever. Dat stelt de Onderwijsraad in een advies aan de minister voor basis- en voortgezet onderwijs en media. Maar wat verstaat de Onderwijsraad precies onder inclusief onderwijs? En wat denkt het onderwijsveld zelf van de plannen? In hoeverre is er voor leerlingen met een beperking plaats in het regulier onderwijs? Om dit te bespreken, heeft de CED-Groep een debat georganiseerd tussen onderwijsprofessionals, de Onderwijsraad en een aantal CED-Groep-adviseurs die zich dagelijks inzetten voor de beste kansen voor élk kind.

Lesgeven met een stappenkaart

Een effectieve les staat of valt met een duidelijke uitleg (demonstratie) van een aanpak of strategie. Helaas geven handleidingen bij lesmethodes hiervoor lang niet altijd goede handreikingen. In dat geval is het werken met een zelfontworpen strategiekaart (of stappenplan) een prima alternatief, al kost dit natuurlijk extra voorbereidingstijd.

'Door ervaring weet de leerkracht die het stappenplan maakte precies waar de leerlingen de mist in kunnen gaan.'

Podcasts maken is rijke leerervaring

Twee indrukwekkende prijzen won leraar Tjeerd van den Elsen. Ondanks succes en waardering zegde Tjeerd zijn baan op en werd hij leraar-ondernemer. Nu maakt hij podcasts met kinderen op de basisschool. ‘Een podcast maken is een rijke leerervaring en staat bovenaan in de taxonomie van Bloom.’

"Radio maken zit veel meer dan gewone lessen lezen en schrijven helemaal boven in de taxonomie van Bloom."