PO Management

Leren van en met elkaar

We kunnen wel stellen dat het goed gaat met het schoolleidersregister. Van de 8500 schoolleiders die Nederland kent, hebben zich er inmiddels ruim 6000 ingeschreven.

De laatste loodjes zullen het zwaarst zijn, dat weten we, je krijgt immers eerst de mensen mee die enthousiast en betrokken zijn, maar de oogst tot nu toe is veelbelovend te noemen. Ruim 1000 schoolleiders zijn inmiddels geregistreerd en daar komen elke maand 150 tot 200 mensen bij. Ook daar zijn we blij mee, want dat betekent dat veel mensen een volwaardige schoolleidersopleiding gevolgd hebben, dan wel dat ze via een assessment of een EVC-procedure (Erkennen van Verworven Competenties) kunnen aantonen dat ze voldoen aan de basiskwalificaties van de beroepsstandaard schoolleider.

Spiegelen

Mark van der Werf is een hij-instromer, een zij-instromer dus, maar dan eentje van de masculiene soort. In zijn boek Meester Mark draait door beschrijft hij zijn opmerkelijke stap.

Motiveren? ‘Samen’ is het toverwoord!

Uit Amerikaans onderzoek is bekend dat het gevoel van samenwerken een voorspeller is van betere motivatie, en meer specifiek voor intrinsieke motivatie. Maar ook al werken we  in teams met duidelijke teamdoelstellingen er werkt bijna niemand letterlijk ‘samen’. 

De gelukkige directeur

Een goed leider zijn is niet gemakkelijk. Toch wordt het van elke directeur op school verwacht. Gandhi was een groot leider. Onbaatzuchtig, sterk, idealistisch. Van Nelson Mandela kunnen we dat ook zeggen. Beiden hebben grote offers gebracht, maar het resultaat mocht er zijn. Bill Gates zei bij het overlijden van Steve Jobs: ‘In termen van inspirerende leiders is Steve Jobs de beste die ik ooit heb ontmoet. Hij gelooft in goede producten en is in staat om dat te communiceren.’

Het model van Lobèl

Als iedereen rechtsaf gaat, dan heb ik vaak de onbedwingbare neiging linksaf te slaan. Dat obstinate gedrag kan ik maar heel moeilijk onderdrukken, ook al weet ik dan dat ik óf de verkeerde afslag neem, óf een roepende in de woestijn ben.

Tegenwoordig moeten alle onderwijskundige theorieën evidencebased zijn. En als ik weer een fantastische presentatie heb gekregen van een of andere hotemetoot, dan willen mijn gedachten nog wel eens afdwalen naar mijn eigen lagereschooltijd. 

Meesterlijk opleiden: de ene opleiding is de andere niet

Wat maakt een opleiding tot een goede opleiding? Ik hoop dat iedere opleider en ieder opleidingsinstituut deze vraag zichzelf iedere keer opnieuw stellen als zij een opleiding ontwikkelen. Daarbij mag het niet uitmaken of het om initiële of post-initiële opleidingen gaat.  Er zijn grote verschillen in de manier waarop opleidingen ontwikkeld worden. Die verschillen ontstaan niet alleen door de diversiteit in inhoudelijke kennis en vaardigheid van de docent-ontwikkelaar ten aanzien van het onderwerp van de opleiding. Ze ontstaan ook door de diversiteit van hun persoonlijke onderwijskundige expertise en visie op goed onderwijs.

Wat doet u eigenlijk?

Sinds kort mag ik mezelf Voorzitter van het College van Bestuur noemen. Toen ik nog gewoon algemeen directeur was, kreeg ik al vaak de vraag: ‘Staat u dan niet meer voor de klas?’ Een beetje beschaamd moest ik dan toegeven dat ik inderdaad niet meer voor de klas sta, tenminste niet structureel, voegde ik er meestal snel aan toe, om toch maar aan te geven dat ik het nog wel zou kunnen.

Vertrouwen

‘Het aanbieden van adaptief onderwijs kan niet los staan van het pedagogisch klimaat in de klas. De leerhouding van kinderen kan pas optimaal worden als er sprake is van een klimaat waarin sprake is van ondersteuning, uitdaging en vertrouwen. Vertrouwen is daarbij de basis van de samenwerking tussen leerkracht en kinderen en kinderen onderling.’

Dit fragment komt uit een boeiend artikel van onderwijskundige en methodeontwikkelaar Jos Cöp (zie: www.wij-leren.nl). En hoezeer ik adaptief onderwijs ook een warm hart toedraag – dat wordt de nieuwe revolutie in het onderwijs – wil ik nu alleen het woord ‘vertrouwen’ eruit lichten. Cöp schrijft: zonder vertrouwen is geen verbetering mogelijk. Een waar woord.

Cöp heeft het over de relatie leerling-leraar. Maar geldt dit ook niet voor de relatie leraar-directeur? 

We zien de dingen niet zoals ze zijn

Een cursist die al 13 jaar directeur was, kwam aan het eind van een training naar me toe en zei: “Jaap, deze cursus heeft mij een nieuwe mindset gegeven! Vroeger observeerde ik ook lessen. Dan zag ik de sfeer, hoe lekker er gewerkt werd. Nu denk ik, ik zag de dingen zoals ik zelf bén! Ik ben sfeergevoelig, daar let ik op. Maar nu besef ik dat ik naar de dingen moet kijken zoals ze zijn!” Dit was voor mij een geval van ‘mission accomplished’. Tijdens mijn trainingen leer ik directeuren de kunst van het auditeren. Dat vraagt bewust observeren, begrippen goed hanteren en interpreteren. Kijk naar lesdoelen, klassenmanagement, onderwijstijd, leertijd. Ik ben tevreden als mensen beseffen dat een ‘technische’ blik je helpt preciezere feedback te geven.

Makkelijke maaltijd

Goed verrijkingsonderwijs verzorgen is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Als ik met leraren in gesprek ben, is dit een terugkerend onderwerp. De zoektocht naar passend onderwijs voor begaafde leerlingen wordt veelal aangepakt door een zoektocht te ondernemen naar geschikt lesmateriaal. Het is echter de vraag of de term ‘geschikt’ wel aan de juiste criteria wordt afgemeten.