Erno Mijland is senior adviseur en manager innovatie. Hij schrijft en spreekt over onderwijs en leren met een focus op innovatie, digitale geletterdheid en onderzoekend leren.
Zondag 15 maart 2020. Een historische datum: het kabinet beslist dat de scholen in ‘lockdown’ gaan. Maandag zullen de stoelen op tafel blijven staan. De zoemer zal echoën in de kille gangen en de fietsenrekken blijven leeg. Er start een moeilijke periode. We gaan elkaar én het samen leren missen, we maken ons enorme zorgen. Maar dezelfde avond start ook een groot experiment.
Ingewikkelde oplossingen. Daar zijn we goed in, erg goed. Regels, procedures, constructies: ze roepen vaak meer vragen op dan ze beantwoorden. Toch houden we ze in stand. Misschien – en nu volgt een complexe zin – omdat ze zo ingewikkeld zijn dat het onvoorspelbaar wordt wat de gevolgen zullen zijn zodra je de stekker eruit trekt.
Het lerarentekort verstoort steeds merkbaarder het klimaat. Het water staat schooldirecteuren tot aan de lippen, de gemoederen raken oververhit, het zweet breekt uit in menige school… De stormen zijn allang het niveau ‘in een glas water’ voorbij.
Kersti Kaljulaid. Ze is van 1969, heeft een gezin met vier kinderen en is oma. Op haar 46e werd ze president van Estland. Ze heeft kennis van zaken, een visie op de toekomst van haar land en een groot hart voor kinderen.
Met zo’n 700 schoolleiders luisterde ik op 18 oktober naar haar openingstoespraak op de tweejaarlijkse conferentie van de European School Heads Association. Die vond dit keer plaats in Tallinn, de hoofdstad van Estland. Dit land maakte tot begin jaren negentig nog onderdeel uit van de Sovjet-Unie. Ondertussen timmert Estland keihard aan de weg van ontwikkeling, waarbij onderwijs gezien wordt als katalysator voor welvaart én welzijn.
Een kaasschaaf kun je ook gebruiken om een wortel te schillen. Een in je lab mislukte lijmsamenstelling kun je weggooien, maar je kunt hem misschien ook toepassen als je briefjes niet-permanent zelfklevend wilt maken. Je kunt ervan balen dat het schoolbudget de aanschaf van een speeltoestel niet toestaat. Je kunt ook met je leerlingen een activiteit bedenken om geld op te halen voor dat toestel.
Als we ons eigen DNA kunnen aanpassen. Als we ons in alles kunnen laten bedienen door lerende robots. Als we ons leven dramatisch kunnen verlengen. Als we onze intelligentie kunnen ‘upgraden’ met technologische hulpmiddelen of een simpel pilletje. Dan hebben we als mensheid langzamerhand kwaliteiten ontwikkeld die je goddelijk mag noemen.
Hij komt eraan hoor: de zelfrijdende school. Tien, vijftien jaar... dan is het zover. De Googles en de Tesla’s van deze wereld stoppen er al hun energie, kennis en geld in. Net als de Snappets en de Gynzy’s.
Het gaat allemaal razendsnel. Op een aantal aspecten maakt de concept-zelfrijdende school nu al minder fouten dan de traditionele school. De impact van deze ontwikkeling kunnen we ons maar nauwelijks voorstellen. Een ding is zeker: de overheid zal nieuwe wetten moeten maken. Ook de infrastructuur zal moeten worden aangepast.
Erno Mijland schrijft en spreekt over onderwijs en leren, technologie, digitale didactiek, gamen en gamification, creatief denken, talent en loopbaan.
Het hondje van Pavlov kwijlt er lustig op los in onderwijsland bij dreigende tekorten op de toekomstige arbeidsmarkt. Te weinig ict’ers, te weinig techneuten? Dan vullen we de kinderhoofdjes toch met meer ict en techniek. En tuut, tuut, daar zijn ze al… de leskisten en karrenvrachten lesbrieven.
Een bekentenis: ik ben een vrek. Maar dan wel een van versie 2.0. Ik ben geen gierigaard die knorrig alle plezier uit het leven filtert. Integendeel. Een vrek 2.0 is ‘penny wise’ om af en toe lekker ‘pound foolish’ te kunnen zijn, is altijd op zoek naar slimme oplossingen en simpele alternatieven om tijd- en geldrovende complexiteit te elimineren. En maakt daarbij gebruik van het internet om tips te vinden én te delen.
Gamification is het gebruiken van concepten uit de wereld van het gamen – zoals 'levels' – om je doelen te bereiken. Dat kan leren zijn, het bevorderen van gezond gedrag, een vlottere doorstroming van het verkeer... en beter worden als organisatie.
Een ruit scheidt de buitenwereld van de binnenwereld en biedt tegelijkertijd de gelegenheid naar binnen én naar buiten te kijken. Goeroe tegen wil en dank Paul van Carglass zegt daar interessante dingen over. Zo adviseert hij het verschil tussen de temperatuur van de binnenwereld en die van buitenwereld niet te hoog te laten oplopen. Want dan wordt een sterretje een barst en verlies je het zicht.
Je eigen klas, de deur is dicht, de leerlingen leren. Natuurlijk, er is nóg iemand die leert: jij. Als onderwijsprofessional evalueer je je ervaringen en wil je aan de slag met nieuwe uitdagingen. Maar daar kun je altijd een cursus, opleiding of studiedag voor volgen, toch?
Copyright PO Management
