Erno Mijland, BCO Onderwijsadvies
Erno Mijland is senior adviseur en manager innovatie. Hij schrijft en spreekt over onderwijs en leren met een focus op innovatie, digitale geletterdheid en onderzoekend leren.
Het grote experiment
Zondag 15 maart 2020. Een historische datum: het kabinet beslist dat de scholen in ‘lockdown’ gaan. Maandag zullen de stoelen op tafel blijven staan. De zoemer zal echoën in de kille gangen en de fietsenrekken blijven leeg. Er start een moeilijke periode. We gaan elkaar én het samen leren missen, we maken ons enorme zorgen. Maar dezelfde avond start ook een groot experiment.
Op sociale media worden in een duizelingwekkende snelheid bergen oplossingen gedeeld: voorbeelden van aanpakken voor afstandsleren, tips over hoe je met elkaar en met je leerlingen in contact kunt blijven, documenten van vakgenoten die je mag aanpassen voor jouw situatie. Uitgevers en andere leveranciers bieden massaal online toegang tot hun producten aan. In een paar dagen hebben onze scholen een aanpak staan waarmee leerlingen thuis aan het leren blijven. Met realistische verwachtingen, want het is allemaal nieuw en we weten dat dit over het algemeen niet zal kunnen tippen aan de kracht van samen in eenzelfde ruimte met leren bezig zijn.
Nood breekt wetten, ook die van innoveren. Ik hoor verhalen van digitale vernieuwers. Hun vierjarenplannen kunnen de prullenbak in, omdat de doelen in één week allemaal gerealiseerd zijn. Oké, niet allemaal natuurlijk, maar in de paar dagen die volgen ver-andert ambitie in urgentie, zijn stapjes stappen geworden en onderzoeken we aanpakken niet langer op basis van ‘N = 1’, omdat er nu sprake is van ‘N = allen’.
Het grote experiment gaat niet alleen over leren op afstand. Eén voorbeeld: we gaan leren wat het effect is van een jaartje de eindtoets overslaan. En zo komen we op nog veel meer onderzoeksvragen. Vragen die we nu – ik schrijf dit op dag 5 – nog niet kunnen bedenken omdat de wereld er ineens zo anders uitziet.
Wat zullen we opgelucht ademhalen als corona straks verleden tijd is, de scholen weer vol leven en leren zijn. Met professionals die wijzer zijn, uit alle experimenten waardevolle kennis hebben gedestilleerd, hun palet hebben uitgebreid met unieke data en ervaringen als onderlegger. En het besef dat er in ons vakgebied meer innoveerkracht zit dan we ooit hadden durven denken.
Deze column is geschreven door
