Eenvoud
Ingewikkelde oplossingen. Daar zijn we goed in, erg goed. Regels, procedures, constructies: ze roepen vaak meer vragen op dan ze beantwoorden. Toch houden we ze in stand. Misschien – en nu volgt een complexe zin – omdat ze zo ingewikkeld zijn dat het onvoorspelbaar wordt wat de gevolgen zullen zijn zodra je de stekker eruit trekt.
Ik houd van simpel, van eenvoud. In de oertijd van het computertijdperk schreef ik dan ook met veel goesting mijn teksten in WordPerfect 5.1. De effen blauwe achtergrond en de lichtgrijze letters boden rust en focus. In het ‘onderwaterscherm’ kon je snel foutief geplaatste opmaakcodes terugvinden en elimineren.
Later ging ik mee in de vaart der volkeren. Met Microsoft Word kreeg ik een tekstverwerker die alles kan. Maar ook een tekstverwerker die de dingen soms nodeloos complex maakt.
Als onderwijsadviseur zoek ik met teams graag naar eenvoudige oplossingen. Een simpel ontwerp voor een prikbord dat leerkracht en leerlingen helpt om de vorderingen bij te houden bij het thematisch werken. Een ‘helpdesk junior’ waarin leerlingen die gevoel voor ICT hebben leerkrachten en medeleerlingen kunnen ondersteunen. Een eenvoudige opzet voor leerteams om samen op een onderzoekende manier te werken aan ontwikkeling binnen de school. Simpele digitale ‘tools’ die je kunt inzetten in je lessen of voor de organisatie van informatiestromen in de school.
Onlangs stuitte ik op ‘Grej of the day’. Een eenvoudig didactisch pareltje, samen te vatten in zo’n 50 woorden: kies een onderwerp: eb en vloed, de fiets, QR-codes. Omschrijf het aan de hand van een raadsel, dat je je leerlingen mee naar huis geeft. Geef de volgende dag een les van een kleine tien minuten over het onderwerp. Laat de leerlingen iets uit de les doorvertellen, bijvoorbeeld thuis aan ouders.
Dit simpele concept is zo krachtig dat het zijn weg vindt naar zowat elke school in Nederland. En nee, er zit geen grote commerciële partij achter. De lessen worden gemaakt door gewone leerkrachten en gedeeld in een Facebook-groep die in een paar maanden meer dan 15.000 leden verzamelde. Eenvoud ontwerpen is niet eenvoudig. Het is terug naar de basis, schrappen, weggooien, bijschaven, opnieuw beginnen. Maar als je het dan hebt, denk je: zo simpel kan het zijn.
Deze column is geschreven door
Erno Mijland, BCO Onderwijsadvies
Erno Mijland is senior adviseur en manager innovatie. Hij schrijft en spreekt over onderwijs en leren met een focus op innovatie, digitale geletterdheid en onderzoekend leren.