Gesprek op voeten
Het is niet altijd gemakkelijk, maar we doen ons uiterste best om van ons register een sterk merk te maken. We zijn zes jaar bezig en nog steeds volop in ontwikkeling. Het debat staat daarbij centraal. Onlangs vond in het Spoorwegmuseum de eerste brainstormbijeenkomst plaats over aanpassing van de beroepsstandaard onder de titel ‘Een sterk staaltje schoolleiderschap’. Welke eisen stelt een beroepsstandaard aan de schoolleider? Hoe blijft hij (zij natuurlijk ook) op en top geëquipeerd voor zijn functie? Het werd bijzonder gewaardeerd dat ook minister Arie Slob bij deze bijeenkomst aanwezig was. Daarmee geeft hij er blijk van dat hij deze beroepsgroep zeer serieus neemt.
Het was zeker geen geregisseerde bijeenkomst. De gespreksvorm was een ‘deep democracy tool’, genaamd ‘gesprek op voeten’, waarbij iedereen zijn zegje kan doen. Als iemand iets zei of vond, dan konden andere mensen zich daar letterlijk achter scharen. Zij gingen dan ook echt achter hem of haar staan. Dat leverde mooie discussies op en laat ook echt zien hoe het Register functioneert: iedereen luistert naar elkaars argumenten en samen zetten we stappen voorwaarts.
Dit was het eerste gesprek in een reeks van bijeenkomsten over de beroepsstandaard; in april gaan we verder. Aan interessante onderwerpen hebben we overigens geen gebrek. Zo zijn we nu bijvoorbeeld bezig om te kijken of persoonskenmerken van een schoolleider ook deel zouden moeten uitmaken van de beroepsstandaard. In landen als Canada en Australië is dat al heel normaal. In die landen zijn persoonskenmerken als integriteit, empathisch vermogen, communicatieve vaardigheden en zorgzaamheid onlosmakelijk verbonden met de persoon van de schoolleider. Bij ons is dat niet het geval. Althans niet voor het Register. Wij vinden het formuleren van een norm daarvoor heel lastig, zo niet onmogelijk. Interessante vraagstukken zijn het wel en er is natuurlijk ook best iets voor te zeggen. Ook wij vinden immers dat een schoolleider integer en zorgzaam moet zijn. Maar geldt dat niet voor bijna iedereen?
Ook horen we vaak van schoolleiders dat ze ‘minder vast willen zitten in voorgebakken structuren’. Ze willen hun eigen ontwikkeling beter kunnen sturen. Het Register kent weliswaar al het informele leren, iedereen kan ook gebruikmaken van een wildcard, je kunt een essay schrijven of meewerken aan een publicatie, maar blijkbaar is dat toch nog niet voldoende. Dat vonden ook een aantal schoolleiders die voor andere masteropleidingen wilden kiezen. Voorheen diende de opleiding vaste thema’s af te dekken. Dat bleek te rigide te zijn. Schoolleiders willen uit meer masters kunnen kiezen. En dat is ook niet zo gek: een master daagt natuurlijk wel uit om op een bepaald niveau te reflecteren en te werken en te laten zien waarmee je bezig bent. Dat zijn allemaal vaardigheden die van belang zijn voor de persoonlijke ontwikkeling van schoolleiders.
We luisteren dus erg goed naar wat schoolleiders graag willen en houden daar ook rekening mee, maar één ding doen we niet: we willen het doel van het register niet uit het oog verliezen. Wij ondersteunen de schoolleiders in hun persoonlijke ontwikkeling; zij zijn immers cruciaal voor de kwaliteit van het onderwijs. Het mooie is dat de beroepsgroep daardoor veel zichtbaarder is geworden. Op het ministerie, in de Tweede Kamer en gewoon in de huiskamer wordt nu ook over de schoolleider gesproken en niet alleen maar over leerkrachten en besturen. Vroeger hoorde je er niemand over.
Deze column is geschreven door
Ursie Lambrechts, Schoolleidersregister PO
Ursie Lambrechts (1955) is bestuursvoorzitter van het Schoolleidersregister PO, een initiatief van de PO-Raad en onderwijsvakorganisaties AVS, AOb en CNVO. De Stichting Schoolleidersregister PO is een onafhankelijke organisatie die de kwaliteit van schoolleiders bewaakt, borgt en stimuleert.
,,Schoolleiders spelen een cruciale rol in de kwaliteit van het onderwijs voor onze kinderen. Door de groei aan verantwoordelijkheden staan zij, samen met de schoolbesturen, voor nieuwe inhoudelijke, organisatorische en strategische keuzes’’, aldus Lambrechts. ,,Schoolleidersregister PO is er om hen te ondersteunen en te prikkelen tot goed vakmanschap en onderlinge kennisdeling. Schoolleiders hebben een prachtig beroep met hoge eisen. Daar valt veel eer aan te behalen.’’
Lambrechts studeerde Kunstgeschiedenis en Onderwijskunde aan de tegenwoordige Radboud Universiteit Nijmegen. Ze was zeven jaar lid van de Provinciale Staten van Noord-Brabant. Van 1994 tot 2006 zat ze namens D66 in de Tweede Kamer. Ze was onder andere woordvoerder onderwijs. Lambrechts was verder voorzitter van de Evaluatie- en Adviescommissie Passend Onderwijs. Op dit moment is zij lid van de Onderwijsraad.
