Wildcard
Eind september bezochten ongeveer 200 schoolleiders Ouwehands Dierenpark in Rhenen. Lekker met z’n allen aapjes kijken en praten over het thema dat we samen geformuleerd hebben: hoe ga je als schoolleider om met de maatschappelijke trends en ontwikkelingen. Geen geringe opgave. Alles verandert zo razendsnel. Thema’s als internationalisering, diversiteit en tweedeling, flexibilisering en individualisering hebben grote invloed op ons toekomstige onderwijs.
Gelukkig zorgt niet iedere trend voor een aardverschuiving. De inleiders die spraken over het thema ‘techniek’ staken de schoolleiders een hart onder de riem door te zeggen dat het hierdoor eerder gemakkelijker dan moeilijker wordt. Mens en techniek groeien snel naar elkaar toe. Het is, zo zeiden ze, veel belangrijker om als schoolleider ambities en doelen helder in kaart te hebben. De techniek, die volgt wel.
Een andere inleider was gedragsbioloog Patrick van Veen. Hij heeft jarenlang het gedrag van apen bestudeerd. In het junglerestaurant van Ouwehands hadden we – heel toepasselijk – prachtig zicht op de apenpopulatie. Van Veen liet zien dat we toch wel heel veel op apen lijken. Niet alleen onze lusten en driften komen overeen, bij de apen is een goede leider die de rust bewaart ook van levensbelang. Dat voorkomt ruzies en zorgt ervoor dat iedereen zijn ding kan doen zodat er geen energieverlies optreedt door onderling gedoe. Van Veen vertelde ook dat er apenkolonies zijn die door vrouwtjes geleid worden en dat er bij weer andere kolonies sprake is van wisselend leiderschap. Heel herkenbaar.
Zo’n dag staat natuurlijk in het teken van de persoonlijke ontmoeting. Ideeën uitwisselen op papier is heel waardevol, maar elkaar persoonlijk ontmoeten werkt meestal toch beter. Schoolleiders zitten immers allemaal in hetzelfde schuitje, hebben veel dezelfde problemen. Maar als die problemen dan te berde worden gebracht, blijken de oplossingen vaak heel divers te zijn.
Soms is het prettig als iemand aan zo’n ronde tafel even zijn hart kan luchten. Zo vertelde een schoolleider van een mytylschool het schrijnende verhaal van een leerling die allerlei aanpassingen in het onderwijs nodig had. Voor de fysieke en financiële steun moest ze bij wel bij acht instanties aankloppen. Maar al het leuren en zeuren leverde niets op. Ze kreeg nul op het rekest. Heel frustrerend en tijdrovend. Zo kan Passend Onderwijs nooit bedoeld zijn. Maar het is wel goed om die ervaringen kenbaar te maken. Volgend jaar vindt een grote evaluatie van passend onderwijs plaats. Ook daar hoort dit thuis.
Het Register blijft volop in ontwikkeling. Zo hebben we onlangs gehoor gegeven aan de roep om meer flexibiliteit. Niet iedereen was gelukkig met de professionaliseringsthema’s waar men uit kon kiezen. Daarop hebben we de wildcard bedacht. Hiermee kunnen schoolleiders een eigen thema kiezen. Ook de vorm waarin dat thema te volgen is, is flexibel. Zo kan men bijvoorbeeld een essay schrijven en dat voorleggen aan een peergroep. Ik kan het niet vaak genoeg benadrukken: laat uw stem horen! Wat beweegt u, wat vindt u? Het is uw register! Door goede, geaccrediteerde opleidingen te vermelden moet het register het u gemakkelijker maken. Niet moeilijker.
Deze column is geschreven door
Ursie Lambrechts, Schoolleidersregister PO
Ursie Lambrechts (1955) is bestuursvoorzitter van het Schoolleidersregister PO, een initiatief van de PO-Raad en onderwijsvakorganisaties AVS, AOb en CNVO. De Stichting Schoolleidersregister PO is een onafhankelijke organisatie die de kwaliteit van schoolleiders bewaakt, borgt en stimuleert.
,,Schoolleiders spelen een cruciale rol in de kwaliteit van het onderwijs voor onze kinderen. Door de groei aan verantwoordelijkheden staan zij, samen met de schoolbesturen, voor nieuwe inhoudelijke, organisatorische en strategische keuzes’’, aldus Lambrechts. ,,Schoolleidersregister PO is er om hen te ondersteunen en te prikkelen tot goed vakmanschap en onderlinge kennisdeling. Schoolleiders hebben een prachtig beroep met hoge eisen. Daar valt veel eer aan te behalen.’’
Lambrechts studeerde Kunstgeschiedenis en Onderwijskunde aan de tegenwoordige Radboud Universiteit Nijmegen. Ze was zeven jaar lid van de Provinciale Staten van Noord-Brabant. Van 1994 tot 2006 zat ze namens D66 in de Tweede Kamer. Ze was onder andere woordvoerder onderwijs. Lambrechts was verder voorzitter van de Evaluatie- en Adviescommissie Passend Onderwijs. Op dit moment is zij lid van de Onderwijsraad.
