Herman Bijsterbosch, Bijsterbosch Onderwijs Advies
Herman Bijsterbosch van Bijsterbosch Onderwijs Advies werkt ruim 30 jaar in en voor het basisonderwijs als leraar, directeur, beleidsadviseur, onderwijsadviseur en (coördinerend) inspecteur.
We kunnen niet zonder tomtom
Nadat een paar weken geleden, twee keer vlak na elkaar, het navigatiesysteem uit mijn auto was gestolen, realiseerde ik me hoeveel steun zo’n systeem biedt tijdens het autorijden. Bijna niet meer voor te stellen hoe we het tot laat in de vorige eeuw zonder gedaan hebben.
1. Voer uw eindbestemming in
Nadat ik het adres van mijn bestemming ingevoerd heb, wijst het systeem mij de kortste of de snelste route. Het weet dus wat mijn huidige positie is en het stippelt voor mij een gunstige route uit, afhankelijk van de voorkeuren die ik ingevoerd heb. Het enige wat het niet doet is bepalen waar ik naar toe wil.
2. Bij de volgende kruising rechtsaf
Het systeem weet precies hoe ik mijn koers moet vasthouden, welke acties van mij gevraagd worden. Het monitort voortdurend of de weg die ik volg tot het doel leidt en waarschuwt mij wat ik moet doen om bij mijn eindbestemming te komen.
3. Uw route wordt herberekend
Toch zijn er momenten waarop ik er voor kies om van de route af te wijken. De reden kan zijn dat het noodzakelijk is: het tankstation ligt niet op de route en de brandstof raakt op of er is een wegversperring. Het kan ook wenselijk zijn: ik wil een bepaalde winkel bezoeken of er is een file op de geplande route en ik besluit die te vermijden (wat niet altijd tot een gunstiger eindtijd leidt).
Ondertussen monitort het systeem voortdurend mijn positie ten opzichte van de geplande eindbestemming en zorgt er hoe dan ook voor dat ik uiteindelijk deze kan bereiken.
4. U heeft uw bestemming bereikt
Duidelijker kan het niet: ik krijg een melding als ik het doel bereikt heb. Het systeem is expliciet of ik mijn doel bereikt heb: in woord en in beeld, zodat ik niet per ongeluk mijn doel voorbij schiet.
Parallellen met het sturen op onderwijskwaliteit
Tijdens de autoritten die ik als gevolg van de diefstallen zonder navigatiesysteem moest doen, kwamen de parallellen met het sturen op onderwijskwaliteit bovendrijven. Er zijn diverse systemen beschikbaar die het sturen op kwaliteit kunnen ondersteunen. En net zoals bij het navigeren in de auto blijft de bestuurder de baas, maar krijgt hij wel hulp bij het koershouden.
1. We bepalen zelf de missie en visie
Net zoals in de auto bepalen we zelf de eindbestemming en hebben we ook zo onze voorkeuren over de route die we willen begaan. Het is wel handig als iedereen in de organisatie deze voorkeuren deelt en er geen onenigheid op de achterbank ontstaat over de route.
2. Hoe houden we koers?
Een monitoringsysteem vergaart data op basis waarvan u kunt bepalen welke route wenselijk is.
Periodieke data op essentiële onderdelen zorgen er voor dat u er gerust op kunt vertrouwen dat u nog op de goede route zit. Zonder die data is de huidige positie minder duidelijk en zal ook de route lastiger te bepalen zijn. Sterker nog: als u niet monitort, krijgt u ook geen waarschuwingen dat de route die u aflegt niet gericht is op het bereiken van de eindbestemming.
3. Afwijken van de hoofdroute kan heel goed zijn
Zelfs als u weet waar u naar toe wilt en u data heeft die u vertellen dat u op koers ligt, kan het nodig of wenselijk zijn om (tijdelijk) af te wijken van de hoofdroute. U besluit dat u een scholing gaat volgen om nieuwe doelen voor het onderwijs te ontwikkelen of u maakt een uitstapje door een noodzakelijke verbetering door te voeren. Bij een volgende evaluatie krijgt u vanzelf in beeld of de afwijking heeft bijgedragen aan de eindbestemming en of u nog steeds daar naar op weg bent.
4. Vertellen wat bereikt is
In tegenstelling tot een navigatiesysteem zijn we hier in het onderwijs niet zo sterk in. We tonen lang niet altijd zo duidelijk de finishvlag: we hebben met de leerlingen bereikt wat in hun mogelijkheden ligt. Het draagt er aan bij om samen met alle reizigers (leerlingen, ouders, belanghebbenden) te kunnen vieren dat we op de plaats van bestemming zijn gekomen.
Je gaat het pas missen als het er niet meer is. De kunst is om een navigatiesysteem voor u te laten werken, zonder dat het altijd merkbaar is. Laat de onderwijstomtom geen tamtam worden maar zo stil mogelijk zijn werk doen.
Deze column is geschreven door
