Hoe vorm je Godenzonen M/V?
Als we ons eigen DNA kunnen aanpassen. Als we ons in alles kunnen laten bedienen door lerende robots. Als we ons leven dramatisch kunnen verlengen. Als we onze intelligentie kunnen ‘upgraden’ met technologische hulpmiddelen of een simpel pilletje. Dan hebben we als mensheid langzamerhand kwaliteiten ontwikkeld die je goddelijk mag noemen.
We zijn op de genoemde terreinen aardig op weg. De Israëlische historicus Yuval Noah Harari zegt in zijn meest recente boek dan ook dat we aan het transformeren zijn naar een ‘Homo Deus’, een goddelijke mens.
Onze recente verworvenheden komen met een enorme uitdaging. Onze technologieën innoveren weliswaar in de allerhoogste versnelling; de ontwikkeling van het menselijk brein sukkelt gewoon verder met een evolutionair slakkengangetje. We worden goddelijke mensen, maar met een volgens neurowetenschapper Dean Burnett ‘absurd brein’. Hij beschrijft in zijn boek Een steekje los onder andere de continue strijd tussen de neocortex en ons ‘reptielenbrein’. Een strijd die ons domme beslissingen laat nemen en angsten of irrationele ideeën bezorgt.
Aan ons feilbare brein valt (nog) niet veel te sleutelen. We moeten het ermee doen. Hooguit kunnen we het proberen te begrijpen. En het gebruiken om na te denken over de verantwoordelijkheden die onze nieuwe status als goddelijke mens met zich meebrengt. In onze rol als opvoeder moeten we onze godenzonen en -dochters hierin meenemen. Thuis, op school en in de buitenwereld. De toekomst is immers aan hen.
Hoe we dat kunnen doen? Misschien door onze kinderen meer bewust te maken van hun eigen scheppende kracht, zoals de ‘maker education’ voorstaat. Niet alleen door ze leuk te laten fröbelen met 3D-printers. Maar door maken betekenisvol te maken. Zo leert het e-Nable-netwerk in hun workshops kinderen protheses maken én nadenken over het oplossen van echte problemen.
Laten we ook meer met onze kinderen filosoferen. Over nieuwe ethische vraagstukken, over de betekenis van het leven, onze goddelijke vermogens én het gepruts van ons brein. Alles vanuit het besef dat we geen goden zijn, maar reizigers in altijd verwarrende tijden. We zullen voortdurend ons kompas moeten aanpassen en herijken. Nu meer dan ooit.
Deze column is geschreven door
Erno Mijland, BCO Onderwijsadvies
Erno Mijland is senior adviseur en manager innovatie. Hij schrijft en spreekt over onderwijs en leren met een focus op innovatie, digitale geletterdheid en onderzoekend leren.