Met het mes op tafel
Kent u het spelletjesprogramma Met het mes op tafel van Omroep Max? Het is een soort Triviant voor volwassenen. Per ronde vier vragen en de deelnemers zetten echte eurobiljetten in. Lange tijd heeft Joost Prinsen dit programma gepresenteerd, maar nu neemt journaallezer Herman van der Zandt even de honneurs waar, omdat Prinsen vanwege familieomstandigheden uit de running is.
Het is een weetjes-quiz, maar een enkele keer stoppen ze er ook een niet al te moeilijke rekenvraag tussen. Zo werd onlangs aan de deelnemers gevraagd om binnen pakweg 10 seconden uit te rekenen hoeveel procent fooi iemand geeft als hij 90 euro afrekent, terwijl hij voor 75 euro gegeten heeft.
De fooi van 15 euro werd niet genoemd, maar dit moet voor een gemiddelde rekenaar toch te achterhalen zijn. Toch vulde slechts één persoon, dat was een bankman, het juiste percentage van 20 procent in.Moeten we hieruit afleiden dat de anderen op school niet goed hebben opgelet? Moeten we sterk twijfelen aan het basisniveau van de deelnemers? Dat lijkt me wel een erg boude conclusie.
Dergelijke opvallende denkfouten kwam ik ook tegen bij de deelnemers aan de Nationale IQ-Test die omroep BNN elk jaar organiseert. Ook hier worden ogenschijnlijk simpele vragen en masse fout beantwoord. En ook nu zou ik weer niet te snel willen oordelen over het niveau van de deelnemers. Het zijn maar spelletjes, toch!
Maar net zomin wil ik de uitslagen van de Citotoets, die nu Centrale Eindtoets PO heet, heilig verklaren. En hoe goed de toets ook is samengesteld (daar valt niet zoveel op af te dingen), het is natuurlijk van de zotte dat één toetsmoment in het verleden gelijkgesteld werd aan acht jaar intensief volgen van de leerlingen door de leerkrachten van de school. De talloze toetsen en testen die het kind in de jaren daarvoor onderging en het uitgebreide leerlingvolgsysteem dat een breed en genuanceerd beeld geeft van de kwaliteiten én beperkingen van het kind op sociaal, motivationeel, creatief en cognitief gebied, werd met één centrale toets van tafel geveegd. Dat veel ouders hun kind naar een schooltype willen doen waar de kinderen wellicht niet de juist competenties voor hebben, doet hier niets aan af.
En dus vind ik dat – nu de eindtoets niet meer bindend is – de basisscholen eindelijk eens hoog van de toren moeten blazen als het gaat om de waarde van hun advies. Elke tegenwerping van het middelbaar onderwijs moet wat mij betreft te vuur en te zwaard bestreden worden. Daarnaast is bij mijn weten nog nooit goed onderzocht in welke mate stress, faalangst en een slechte fysieke gesteldheid van de leerling het resultaat beïnvloeden. Of overdreven veel oefenen van de Cito-toetsen, op school, thuis of bij huiswerkinstituten.
Of juist te weinig oefenen. Of de druk die een leerkracht of school de kinderen oplegt. Allemaal factoren die de waarde van de toets als persoonlijk document én als benchmark sterk kunnen beïnvloeden.
Nee, geef mij het oordeel van de leerkracht en de school maar. Zowel rationeel als gevoelsmatig zeg ik dat dat oordeel een stuk nauwkeuriger is.
Kortom, geloof in uzelf en voer de gesprekken, zowel met de ouders als met de middelbare scholen, met het mes op tafel.
Deze column is geschreven door
Frank Stienissen, PO Management
Frank Stienissen is hoofdredacteur van PO Management.
Frank Stienissen bekijkt het onderwijs met verwondering, een knipoog en een glimlach. Het boek Onderwijsvitaminen bevat een selectie van de columns die Frank de afgelopen jaren voor diverse onderwijsbladen geschreven heeft.
De onderwijsvitaminen zijn voor de werkvloer bestemd, voor de schoolleider en de leraar die het beste uit het kind én uit zichzelf wil halen. Ter lering en vermaak. Niet meer, niet minder. De aanbevolen wekelijkse dosering zorgt voor meer motivatie en inspiratie op school.
Met uw account kunt u het e-book Onderwijsvitaminen gratis downloaden op http://www.pomanagement.nl/whitepaper/179/.
