Jaap de Jonge, Cadenza Onderwijsconsult
Jaap de Jonge van Cadenza Onderwijsconsult traint als oud-inspecteur schooldirecteuren, locatieleiders en intern begeleiders en leert ze collega-scholen te auditeren.
We zien de dingen niet zoals ze zijn
Sinds 2007 is het toezicht op scholen vooral een zaak van scholen zelf.
Scholen worden hun eigen inspecteur. Als ze slim zijn, doen ze dat meteen op de wijze van de inspectie. Jaap de Jonge van Cadenza Onderwijsconsult traint als oud-inspecteur schooldirecteuren, locatieleiders en intern begeleiders en leert ze collega-scholen te auditeren. Hij deelt hier wat hij tegenkomt in de praktijk.
Een cursist die al 13 jaar directeur was, kwam aan het eind van een training naar me toe en zei: “Jaap, deze cursus heeft mij een nieuwe mindset gegeven! Vroeger observeerde ik ook lessen. Dan zag ik de sfeer, hoe lekker er gewerkt werd. Nu denk ik, ik zag de dingen zoals ik zelf bén! Ik ben sfeergevoelig, daar let ik op. Maar nu besef ik dat ik naar de dingen moet kijken zoals ze zijn!” Dit was voor mij een geval van ‘mission accomplished’. Tijdens mijn trainingen leer ik directeuren de kunst van het auditeren. Dat vraagt bewust observeren, begrippen goed hanteren en interpreteren. Kijk naar lesdoelen, klassenmanagement, onderwijstijd, leertijd. Ik ben tevreden als mensen beseffen dat een ‘technische’ blik je helpt preciezere feedback te geven.
Er zijn diverse zaken waar nog altijd te weinig op gelet wordt. Mijn top vijf:
- Beginnen de lessen op tijd – ook voor en na de pauzes?
- Werken leerkrachten met een volledige dagplanning?
- Geven leerkrachten openlijk blijk van positieve verwachtingen van de leerling?
- Differentiëren leerkrachten en hoe organiseren ze dat?
- 5. Bieden leerkrachten planmatige zorg en zo ja: wanneer is deze ingepland?
Met name bij punt 3 is nog een wereld te winnen. Veel directeuren ménen te zien dat leerkrachten leerlingen stimuleren. Leerkrachten ménen ook echt dat ze dat doen. Maar ga je scoren op gedrag, dan blijkt er vaak nog weinig concreet gedrag te zijn dat de nobele gedachten ondersteunt. En door de dingen niet te zien zoals ze zijn, blokkeren we de weg naar beter worden. Er zijn spelregels als je directeuren van de ene school een andere school laat auditeren. Het is niet goed om mensen als ongeleide projectielen op elkaar af te sturen om elkaar ongezouten de waarheid te vertellen. Dat is dus de reden dat ik mensen ook train in het feedback geven.
En ik hanteer hierbij als regels:
- Bespreek hoe je het team constructief betrekt bij de nabespreking.
- Benoem de context van de school, maar gebruik deze niet als een excuus voor tekortkomingen.
- Benoem wat je gezien en gemist hebt en laat de conclusie bij de andere partij.
Auditeren heeft veel vormen. Bij Cadenza Onderwijsconsult ontwikkelden we een complete productwaaier. Op dit moment werk ik met veel scholen door heel het land aan het maken van een goede sterkte-zwakteanalyse in de stijl van de inspectie, dus net zoals de inspectie dat zou doen. Die analyse kunnen ze gebruiken als input voor het schoolplan van volgend jaar. Dan begin je gelijk ‘spot-on’.
U kunt bij de auteur een pdf opvragen met tips in relatie tot planverplichtingen door een mail te sturen naar j.dejonge@cadenza-oc.nl.
Deze column is geschreven door
