Centrale verarming
Een ruit scheidt de buitenwereld van de binnenwereld en biedt tegelijkertijd de gelegenheid naar binnen én naar buiten te kijken. Goeroe tegen wil en dank Paul van Carglass zegt daar interessante dingen over. Zo adviseert hij het verschil tussen de temperatuur van de binnenwereld en die van buitenwereld niet te hoog te laten oplopen. Want dan wordt een sterretje een barst en verlies je het zicht.
Als dertienjarige had ik daar vroeger al last van in het wiskundelokaal.Met de ramen dicht, de geur van puberzweet en wolkjes krijtstof ging bij mij al snel het licht uit. Maar belangrijker nog: bij gebrek aan zicht op wat ik met al die formules en berekeningen kon in de buitenwereld, werd de binnenwereld een plek van opperste verwarring. Gelukkig koppelen eigentijdse leerkrachten tegenwoordig inhouden uit de binnenwereld van school steeds vaker aan de realiteit van de buitenwereld.
Wat mij betreft is dat slechts een begin van wat nodig is. Zeker nu. In de buitenwereld is namelijk een revolutie gaande. Technologische ontwikkelingen zijn daarbij de katalysator: big data, nanotechnologie, 3D-printing... Maar het gaat om wat wij met die technologie doen én meer nog, wat die technologie met ons doet. Of, in de woorden van Marshall McLuhan: 'Wij vormen onze gereedschappen, waarna onze gereedschappen ons gaan vormen'.Waar ik graag aan toevoeg: 'in onze manier van samen werken, samen leven en samen leren'.
Zo hebben wij ooit het internet bedacht. En maakt het internet onze systemen nu langzaam maar zeker ondergeschikt aan onze netwerken. Een eenvoudig voorbeeld uit het onderwijs: leerkrachten van verschillende scholen (systemen) denken samen in een LinkedIn-groep (netwerk) over de ontwikkeling van hun vak. Ze creëren waarde met elkaar, voor hun organisatie én voor hun leerlingen. Win, win, win... en daarom werkt het.
Onderwijsorganisaties die het systeem centraal blijven stellen en de deuren gesloten houden, zetten in het licht van deze ontwikkeling de centrale verarming aan. Het verschil tussen het binnen- en het buitenklimaat loopt dan snel op. Sterretjes worden breuken. Ze verliezen het zicht. Willen we kinderen faciliteren in eigentijds leren, dan zal de school haar deuren en ramen wagenwijd moeten openzetten. Netwerken van ouders en organisaties staan te trappelen om samen met de scholen aan de slag te gaan. Kijk naar buiten en je ziet het. Glashelder.
Deze column is geschreven door
Erno Mijland, BCO Onderwijsadvies
Erno Mijland is senior adviseur en manager innovatie. Hij schrijft en spreekt over onderwijs en leren met een focus op innovatie, digitale geletterdheid en onderzoekend leren.