What's in a name
Vorig jaar mocht ik mijn 40-jarig onderwijsjubileum vieren. In Hengelo begon ik voor een groep 3-4 als ‘meneer’. Maar snel daarna, in de Noordoostpolder, kreeg ik de eretitel ‘meester’. Hoewel ik na 20 jaar bestuurder ben geworden, voel ik me ook nu nog ‘meester’, ook al zien anderen dat vaak niet zo. Zoals mijn eigen zoon, die vol respect vertelde dat de vader van zijn vriendje ‘meester’ was, waarop ik enigszins verontwaardigd reageerde met: “En wat denk je dat jouw vader is?”
In die veertig jaar zijn er heel wat functies bijgekomen in het onderwijs en de namen die bij deze functies horen zijn regelmatig veranderd. Ik herinner me nog goed hoe de coördinator zorgverbreding in de jaren tachtig een cruciale rol speelde in het ondersteunen van leerlingen met leerproblemen. Toen deze functie veranderde naar intern begeleider, kwam de focus meer te liggen op een bredere ondersteuning van zowel leerlingen als leerkrachten. Nu, met de opkomst van de kwaliteitscoördinator, lijkt de nadruk weer te liggen op het waarborgen van de onderwijskwaliteit. Hoewel de namen veranderen, blijft de kern van de functie hopelijk hetzelfde: het ondersteunen van het leerproces.
Maar zo zijn er meer voorbeelden. De bovenmeester ging van hoofd der school naar directeur en als we niet oppassen, is dezelfde persoon binnenkort manager. Maar deze naamsveranderingen beperken zich niet alleen tot functies en taken. Zorg werd ondersteuning (en oh wee als je de oude term nog gebruikt), Weer Samen Naar School ging van passend onderwijs naar inclusief onderwijs (ik weet het, het is echt iets anders). Ga zo maar door. Nu zijn er natuurlijk goede en minder goede redenen om een naam te veranderen. Goede, omdat ze de lading beter dekken, minder goede omdat er dan meer tijd, geld of status aan toegekend wordt. Het is goed om je bij al die naamswijzigingen, systeemveranderingen en nieuwe functies te blijven afvragen wat het eigenlijke doel van onderwijs is. Daar zijn mooi geformuleerde zinnen voor bedacht. Maar juist het doel van het onderwijs valt of staat met de man of vrouw die het moet uitvoeren. Alle andere functies, systemen en samenwerkingsorganen zijn, als het goed is, daaraan ondersteunend. Ook mijn functie, hoe mooi de titel ook is, valt onder Onderwijs Ondersteunend Personeel. Afgelopen weken, tijdens de griepgolf, heb ik weer een aantal momenten ‘voor de klas’ gestaan. Wat voelde het goed om weer eens met “meester” aangesproken te worden.
Herman Langhorst is bestuurder bij Stichting KindPunt; kindcentraal onderwijs van 0 tot 12. Een stichting met zes kleurrijke, breed toegankelijke scholen met een christelijke identiteit. Hij streeft naar optimale ontplooiing voor alle leerlingen binnen een veilig klimaat. Iedereen moet zich gerespecteerd en geaccepteerd voelen.
Deze column is geschreven door
Herman Langhorst, Stichting Kindpunt
Herman Langhorst is voorzitter College van Bestuur Stichting KindPunt; kindcentraal onderwijs van 0 tot 12. Een stichting met vijf kleurrijke, breed toegankelijke scholen met een christelijke identiteit. Hij streeft naar optimale ontplooiing voor alle leerlingen binnen een veilig klimaat. Iedereen moet zich gerespecteerd en geaccepteerd voelen.