Begin 2020 hadden we nog geen idee wat ons allemaal te wachten stond. Natuurlijk waren er al wel berichten over een virus in China en Noord-Italië, maar op die bewuste avond in maart bleken de gevolgen veel dichterbij te zijn. Wij hadden ons die avond met z’n allen verzameld om de persconferentie te bekijken. Achteraf gezien in een veel te kleine ruimte, maar wel klaar om snel te kunnen reageren. Een brief opgesteld, noodopvang geregeld voor kinderen van ouders die beiden een cruciaal beroep hadden en de eerste stappen gezet om thuisonderwijs op poten te zetten. Een klein zinnetje van de minister-president over het hoofd gezien, namelijk “na overleg met de medezeggenschapsraad”.
Ik dacht dat deze zin pro forma was uitgesproken, er viel immers vrijwel niets te overleggen. Iedereen had de persconferentie gezien en de kaders waren neergelegd. De PO-raad zou nog met een protocol komen en binnen de teams zouden de puntjes op de i gezet worden. Dom, ik hoor het jullie denken. En inderdaad, heel dom. We hebben in ons land met z’n allen een enorme overleg- en verantwoordingscultuur opgezet, die het vrijwel onmogelijk maakt om snel te kunnen reageren op veranderingen.
Tijdens de coronapandemie zijn we daar nadrukkelijk met onze neus op gedrukt. Nederland, gidsland, werd Nederland hekkensluiter. Denk alleen al aan het mondkapjesdebacle. Terwijl in Engeland uitgebreid gevaccineerd werd, moesten wij nog wachten op goedkeuring door de EMA, daarna moesten de Gezondheidsraad en het OMT er nog iets van vinden en uiteraard moest de GGD er ook klaar voor zijn. Ik kan nog wel even doorgaan met voorbeelden. Onze poldercultuur is blijkbaar niet opgewassen tegen onverwachte en snelle veranderingen. Wat in normale situaties zorgt voor draagvlak, is een grote handicap wanneer er snel gehandeld moet worden.
Om de schade te beperken en te herstellen kwam de regering met een Nationaal Programma Onderwijs. De kaders daarvoor waren in de meivakantie van 2021 duidelijk. Voor het begin van de zomervakantie moest alles geregeld zijn, inclusief de instemming van de MR. Er is in korte tijd ontzettend veel werk verzet en er zijn documenten opgesteld die niet veel onderdoen voor een volwaardig schoolplan. Maar ja, zes weken bedenktijd voor medezeggenschap waren er niet. Gelukkig zitten er in de meeste medezeggenschapsraden verstandige mensen, maar er hoeft er maar één tussen te zitten …!
Het knelt dat er bij de overheid zo weinig vertrouwen is in onderwijsprofessionals. In een van de laatste persconferenties werden de quarantaineregels aangepast. De regeling zou per direct ingaan, maar in de kleine lettertjes stond nog wel even fijntjes dat de werkgever, na overleg met de medezeggenschapsraad, kon bepalen of een medewerker al of niet een cruciale functie had. Sorry, die exercitie heb ik overgeslagen.
Beste beleidsmakers in Den Haag. Geef onderwijsprofessionals de ruimte. Natuurlijk moet er verantwoord en overlegd worden. Maar wel zo dat het werkbaar blijft.
Herman Langhorst is voorzitter College van Bestuur Stichting KindPunt; kindcentraal onderwijs van 0 tot 12. Een stichting met vijf kleurrijke, breed toegankelijke scholen met een christelijke identiteit. Hij streeft naar optimale ontplooiing voor alle leerlingen binnen een veilig klimaat. Iedereen moet zich gerespecteerd en geaccepteerd voelen.
Copyright PO Management
